Recepta na okulary to dokument, który odgrywa istotną rolę w zapewnieniu odpowiedniej korekcji wzroku. Dla wielu osób może wydawać się nieco skomplikowana ze względu na liczne symbole i skróty. Warto jednak wiedzieć, jak ją odczytać, aby świadomie podejść do wyboru odpowiednich soczewek. Ile jest ważna recepta na okulary i jakie informacje można z niej wyczytać?
Jakie informacje znajdują się na recepcie na okulary?
Recepta na okulary, którą wystawia optometrysta lub okulista, zawiera zwykle dwie sekcje. Górna część określa wartości korekcji krótkowzroczności i jest to istotne przy okularach przeznaczonych do codziennego użytkowania. Dolna część opisuje parametry korekcji potrzebnej do ostrego widzenia na bliskie odległości. Znajduje to swoje zastosowanie podczas czytania, pracy z dokumentami czy korzystania ze smartfona. Jakie inne informacje są jeszcze na recepcie na okulary? Warto je znać, zwłaszcza wybierając okulary dla dziecka.
Sfera w okularach
Sfera (SPH) wskazuje moc soczewek potrzebną do korekcji wzroku w przypadku krótko- i dalekowzroczności. Wyrażana jest w dioptriach sferycznych z dokładnością do 0,25. Ujemne wartości oznaczają krótkowzroczność i wymagają zastosowania soczewek rozpraszających, natomiast dodatnie wartości wskazują na dalekowzroczność. W sytuacji, gdy nie ma potrzeby korekcji sferycznej, na recepcie może pojawić się zapis „0” lub „PLAN”.
Cylinder w okularach
Cylinder w okularach (CYL) określa wartość korekcji astygmatyzmu, który wynika z nieprawidłowej krzywizny rogówki lub soczewki. Jego wartość może być dodatnia lub ujemna i podawana jest z dokładnością do 0,25 dioptrii. Zmiana znaku cylindra nie wpływa na rzeczywistą moc soczewek, ale jedynie na sposób zapisu.
Oś w okularach
Oś w okularach (AXIS) podawana jest zawsze na recepcie w przypadku występowania astygmatyzmu. Wpisuje się ją obok cylindra. Wykorzystuje się ją do prawidłowego montowania szkieł w oprawie okularów, a jej wartość mieści się w przedziale 0 – 180 stopni.
Rozstaw źrenic
Rozstaw źrenic (PD) określa odległość między środkami źrenic obu oczu. Wyraża się ją w milimetrach. Najczęściej na recepcie podawana jest wartość łączna, choć czasami można znaleźć osobne pomiary dla oka prawego i lewego.
Jak odczytać wadę wzroku z recepty?
Wybierając na przykład okulary dla kierowcy, bardzo ważne jest to, aby wiedzieć, jak odczytać swoją wadę wzroku na recepcie. Poza wspomnianymi wcześniej oznaczeniami można wyróżnić jeszcze addycję, bazę i pryzmat.
Czym jest addycja?
Prezbiopia, czyli starczowzroczność, wymaga zastosowania dodatkowej korekcji, nazywanej addycją. Jest to różnica między siłą korekcji potrzebnej do widzenia na bliskie odległości a tą, która służy do widzenia na dalsze. Dzięki precyzyjnemu określeniu tych wartości przez lekarza, możliwe jest zastosowanie odpowiednich soczewek progresywnych lub okularów, które uwzględniają nie tylko wadę wzroku, ale również parametry takie jak krzywizna i średnica soczewek.
Addycja poprawia mechanizm akomodacji oka i pozwala na wyraźne widzenie na różnych odległościach. Dzięki temu osoby z prezbiopią mogą komfortowo wykonywać codzienne czynności, jak np. czytanie książek czy oglądanie filmów z napisami. Ponadto zyskują one jednocześnie ostrzejsze widzenie w każdej sytuacji.
Co to jest baza i pryzmat?
Warto też wiedzieć, co oznaczają wartości w kolumnach „baza” i „pryzmat” na recepcie. Odnoszą się one do wad takich jak zez i zaburzenia widzenia obuocznego, które często występują u dzieci. Pryzmat określany jest w dioptriach pryzmatycznych, natomiast baza wskazuje kierunek działania pryzmatu. Kierunek ten jest podawany opisowo lub w stopniach, co pozwala na precyzyjne dopasowanie korekcji.
Ważność recepty na okulary
Recepta na okulary antyrefleksyjne lub inny ich rodzaj nie ma określonego terminu ważności. W przypadku poważniejszych wad wzroku specjaliści zalecają jak najszybsze zrealizowanie recepty, ponieważ wartość korekcji może ulec zmianie. Ponadto prawidłowe widzenie wpływa na komfort codziennego funkcjonowania i bezpieczeństwo. Czas realizacji okularów, od momentu złożenia zamówienia, może wynosić od kilku dni do kilku tygodni, dlatego warto odwiedzić salon optyczny jak najszybciej.
Realizacja recepty na okulary
Aby zrealizować receptę na okulary, należy udać się do salonu optycznego, który oferuje wykonanie okularów korekcyjnych. Na miejscu należy przedstawić receptę wystawioną przez okulistę lub optometrystę. Specjalista w salonie dokładnie przeanalizuje zapisane na niej parametry, które określają indywidualne potrzeby korekcji wzroku. Następnie pomoże dobrać odpowiednie soczewki.
Co istotne, mogą one mieć dodatkowe funkcjonalności, jak np. powłokę antyrefleksyjną, filtrowanie światła niebieskiego czy zwiększoną odporność na zarysowania. W kolejnym kroku można wybrać oprawki, które będą estetyczne i komfortowe w codziennym użytkowaniu. Po złożeniu zamówienia i wykonaniu okularów, warto je przymierzyć i upewnić się, że zapewniają one wyraźne widzenie oraz wygodę noszenia.
Czy optyk zrobi okulary bez recepty?
W Polsce zakup okularów korekcyjnych zazwyczaj wymaga posiadania aktualnej recepty wystawionej przez okulistę lub optometrystę. Recepta umożliwia dostosowanie soczewek do indywidualnych potrzeb wzrokowych, co jest szczególnie istotne przy bardziej skomplikowanych wadach wzroku. W wielu salonach optycznych można skorzystać z pomocy optometrystów, dzięki czemu nie trzeba iść na wcześniejszą wizytę do okulisty.
Okulary do czytania o stałej mocy, które są dostępne w aptekach lub supermarketach, można kupić bez recepty. Nie są one jednak precyzyjnie dostosowane do indywidualnych potrzeb i mogą nie zapewniać odpowiedniej jakości widzenia. Aby zadbać o zdrowie oczu i właściwą korekcję, najlepiej jest udać się na konsultację ze specjalistą i wykonać badania wzroku, które pozwolą na przygotowanie odpowiednich okularów korekcyjnych.
