Badanie dna oka, zwane również oftalmoskopią i wziernikowaniem dna oka, to nieskomplikowane i bezbolesne badanie okulistyczne, dzięki któremu możliwe jest wykrycie różnorodnych zmian w obrębie narządu wzroku. Dobrze jest je wykonać przy problemach ze wzrokiem - jednak nie tylko, ponieważ badanie dna oka pomaga także w diagnozowaniu wielu chorób ogólnoustrojowych. Choć wielu pacjentów niepokoi się przed badaniem, nie ma się czego bać! Jak przebiega badanie dna oka, na czym polega i w jakich sytuacjach jest zalecane?
Oglądając dno oka, lekarz jest w stanie dostrzec nawet stosunkowo wczesne zmiany chorobowe. Dzięki badaniu dna oka można wykryć:
Oftalmoskopia umożliwia również zdiagnozowanie chorób innych, niż te, które dotyczą bezpośrednio narządu wzrok, takich jak:
Kto powinien zgłosić się na badanie dna oka? Nie tylko osoby, które odczuwają określone dolegliwości: każdy zdrowy człowiek powinien wykonać je kontrolnie co 2-3 lata. Objawy, które skłaniają pacjentów do wizyty w gabinecie okulistycznym, to najczęściej problemy ze wzrokiem - obniżenie ostrości widzenia, zaburzenia postrzegania barw i światła, ubytki w polu widzenia. Wskazań do oftalmoskopii jest jednak znacznie więcej: zaliczają się do nich bóle głowy, zaburzenia równowagi i choroby ośrodkowego układu nerwowego.
Badanie dna oka powinno się wykonać u osób, które doznały urazu głowy lub utraty przytomności, a także u tych, którzy borykają się z częstymi stanami zapalnymi spojówek oraz powiek. Wskazaniem są również niektóre choroby ogólnoustrojowe - takie, które w swoim przebiegu powodują możliwe do zauważenia zmiany na dnie oka: cukrzyca, nadciśnienie, nowotwory. Badaniu dna oka powinni poddać się dorośli i dzieci z zezem, a także wcześniaki (badanie dna oka u niemowlaka nie sprawia dziecku bólu i jest nieinwazyjne).
Badanie dna oka można uznać za pomocniczą metodę przy diagnozowaniu tętniaków. Jeśli tętniak spowoduje wzrost ciśnienia śródczaszkowego - lekarz będzie w stanie zauważyć obrzęk tarczy zastoinowej. Nie jest to jednak jednoznacznym potwierdzeniem tętniaka - konieczna jest dalsza diagnostyka (na przykład angio-TK tętnic mózgowych).
Badanie dna oka nie wymaga skomplikowanych przygotowań. Warto jednak pamiętać o tym, że przed jego rozpoczęciem do oka pacjenta wprowadzane są rozszerzające źrenice krople z mydriatykiem. Dzięki temu lekarz jest w stanie dokładnie obejrzeć struktury narządu wzroku - jednak przez kilka godzin po badaniu jakość widzenia będzie gorsza niż przed badaniem, szczególnie z odległości bliskich, takich jak czytanie. Badanie dna oka - czy boli? Badanie nie jest bolesne, choć moment podawania kropli bywa nieco nieprzyjemny. Po wszystkim u niektórych (nielicznych) osób może pojawić się ból głowy, nudności.
Od momentu zakroplenia należy odczekać około 15-30 minut - tak, aby substancja zaczęła działać. Następnie przeprowadzane jest badanie. Istnieją różne techniki badania, w zależności od wieku dziecka lub mobilności osoby dorosłej. W trakcie badania nie wolno poruszać głową - wówczas widziany przez lekarza obraz staje się nieostry. Samo badanie trwa około 5-10 minut. Badanie dna oka - ile się nie widzi? To pytanie zadaje sobie praktycznie każda osoba poddana badaniu. W zależności od zastosowanego leku zamazane widzenia z bliska oraz nadwrażliwość na światło trwa kilka godzin lub w przypadku dzieci nawet do 24h. W tym czasie nie należy prowadzić pojazdów ani pracować przed komputerem.
Badanie dna oka bez kropli? To możliwe, ale w głównej mierze zależy od plastyczności źrenicy. Podczas oglądania dna oka przy wąskiej źrenicy, interpretacja obrazu jest porównywalna do pokoju oglądanego przez „dziurkę od klucza”, istnieje możliwość oceny struktur które znajdują się na wprost wejścia, ale niestety obwód w badaniu jest niedostępny.
Badanie dna oka nie jest rutynowo wykonywane w ciąży. Jeśli jednak pojawi się taka potrzeba - zazwyczaj procedura nie stanowi zagrożenia ani dla przyszłej matki, ani dla rozwijającego się dziecka. Szczególnie wskazane jest wykonanie badania u ciężarnych, które znajdują się w grupie ryzyka odwarstwienia siatkówki. Określając stan oka, można wcześnie zauważyć zmiany degeneracyjne i podjąć niezbędne działania.
U dzieci badanie dna oka wykonuje się na ogół w przypadku pogorszenia ostrości wzroku, zeza lub nieprawidłowego postrzegania barw. Z uwagi na to, że badanie jest bezbolesne i nie trwa długo - cały proces nie sprawia z reguły większych problemów. Jedynym trudniejszym dla dzieci momentem jest zakropienie oczu kroplami- co może powodować niewielkie pieczenie. Badanie dna oka niemowlaka przeprowadza się w przypadku wcześniactwa - w ciągu pierwszego miesiąca po urodzeniu. Ma to na celu wykrycie ewentualnej retinopatii i szybkie podjęcie niezbędnego leczenia. Takie badanie należy powtórzyć w 8 i 12 tygodniu życia, a także po ukończeniu przez dziecko roku.
Stwardnienie rozsiane to choroba, która na początku nie daje charakterystycznych objawów. U ponad 25% chorych pierwszym objawem jest jednak pogorszenie ostrości widzenia - trafiają więc do okulisty, który przeprowadzając badanie dna oka może być w stanie dostrzec pewne zmiany związane z chorobą. Nie są one jednak specyficzne - stanowią jedynie wskazówkę do dalszej diagnostyki.
Wyniki badania dna oka są dostępne praktycznie od razu po badaniu, tuż po wizycie w gabinecie. Ich interpretacji powinien dokonywać tylko i wyłącznie specjalista - samodzielne próby analizowania zdjęć nie mają większego sensu.
Dno oka - badanie to nie jest ani szczególnie drogie, ani trudno dostępne. W zależności od tego, jaką metodą zostanie przeprowadzone - koszty zawierają się w przedziale 150-300 złotych. Badanie dna oka w Poznaniu wykonasz w gabinecie okulistycznym Visus. Może zawierać się zarówno podczas konsultacji, jak i w pakiecie badań jaskrowych. Koszt wizyty u okulisty, która może obejmować badanie dna oka zaczyna się od 200 zł. Masz pytania? Chcesz umówić wizytę? Skontaktuj się z nami! Badanie dna oka jest pomocne w diagnozowaniu naprawdę wielu bardzo różnorodnych chorób. Jest nieinwazyjne i bezbolesne, trwa krótko, a może uchronić przed groźnymi konsekwencjami nieleczonych schorzeń. Warto zadbać, by wykonywać je regularnie - nawet, gdy nie zauważamy żadnych niepokojących objawów.